انتخاب درست
امام صادق(ع) رفقا را سه نوع مىداند:
1- کسى که مانند غذا به آن نیاز هست و آن «رفیق عاقل» است.
2- کسى که وجود او براى انسان به منزله بیمارى مزاحم و رنجآور است و آن «رفیق احمق» است.
3- کسى که وجودش به منزله داروى شفا بخش است و آن «رفیق روشنبین و اهل خرد» است. (2)
شیوه انتخاب دوست در نگاه پیشواى ششم، این گونه است:
«رفاقت، حدودى دارد، کسى که تمام آن حدود را دارا نیست، کامل نیست، و آن کس که داراى هیچ یک از آن حدود نیست، اساساً دوست نیست:
1- ظاهر و باطن رفیق، نسبت به تو یکسان باشد.
2- زیبایى و آبروى تو را جمال خود بیند و نازیبایى تو را نازیبایى خود بداند.
3- دست یافتن به مال یا رسیدن به مقام، روش دوستانه او را نسبت به تو تغییر ندهد.
4- در زمینه رفاقت، از آنچه در اختیار دارد، نسبت به تومضایقه ننماید.
5- تو را در مواقع گرفتارى و مصیبت ترک نگوید.» (3)
«دوست آینه تمام نماى دوست» است و دو دوست مثل دو دستاند کهآلایش یکدیگر را مىشویند و به فرموده امام صادق(ع): «کسى که بیند دوستش روش ناپسندى دارد و او را بازنگرداند، با آنکه توانآن را دارد، به او خیانت کرده است.» (4)
امام صادق(ع) ضمن تاکید فراوان بهانتخاب دوست خوب و پایدارى در این دوستى، جوانان را از رفاقت با نادان و احمق پرهیزمىدهد:
«کسى که از رفاقت با احمق پرهیز نکند، تحت تاثیر کارهاىاحمقانه وى قرار مىگیرد و اخلاقش همانند اخلاق ناپسند اومىشود.» (5)
در فرهنگ نورانى حدیثى ما، جوانان را از رفاقت با «بدنامان» برحذر داشته، (6) آنان را به دورى از دوستان خائن و متجاوز وسخن چین ترغیب مىسازند، امام صادق(ع) مىفرماید:
«از سه طائفه مردم کنارهگیرى کن و هرگز طرح دوستى و رفاقت باآن مریز; خائن، ستمکار و سخن چین. زیرا کسى که براى تو به دیگرى خیانت کند، روزى نیز به تو خیانت خواهد کرد و کسى که براى تو به دیگران ظلم و تجاوز کند، به تو نیز ظلم خواهد کرد وکسى که از دیگران نزد تو سخن چینى کند، علیه تو نیز نزد دیگران نمامى خواهد نمود.» (7)
راه و «رسم رفاقت» در ثبات و پایدارى دوستى مؤثر است، گوشهاىاز شیوه آن را در کلام امام صادق(ع) مىنگریم:
«کمترین حق آن است که:
دوست بدارى براى او چیزى که براى خود دوست مىدارى. کراهت داشته باشى در حق او، از آنچه براى خود کراهت دارى. از خشم اوبپرهیزى، به دنبال رضا وخشنودى او باشى. با جان و مال و زبان ودست و پایت او را کمک کنى. مراقب و راهنماى او و آیینه اوباشى. سوگندش را قبول کنى، دعوتش را اجابت نمایى، هرگاه بیمارشد، به عیادتش بروى و هرگاه فهمیدى حاجتى دارد، قبل از این کهبگوید، آن را انجام دهى، و وى را ناگزیر نکنى که انجام کار رااز تو درخواست کند...» (8)
پی نوشت ها:
1- رابطه دوستى و محبت، احمد مطهرى، ص 58.
2- تحف العقول، ص223.
3- الامالى، شیخ صدوق، ص397.
4- سفینهالبحار، ج 2، ص59.
5- مستدرک الوسایل، نورى، ج 2، ص 64.
6- وسایل الشیعه، ج3، ص206.
7- تحف العقول، ص326.
8- اصول کافى، ج 2، ص169.
با سلام لینک شما را در وبلاگمان قرار دادیم اگر موافق باشید تبادل لینک کنیم.با تشکر فراوان.موفق باشید